7 september 2020
Social Media
Warmtebron Utrecht

Vragen over energiekosten, aardbevingen, schadeafhandeling en drinkwater- bescherming

Via de website en sociale media deelt Warmtebron Utrecht informatie en kennis over de zaken die samenhangen met de Utrechtse onderzoeksprojecten naar aardwarmte. In reactie daarop krijgen we ook vragen terug. Een aantal van die vragen en antwoorden lichten we graag uit.

1. Met Lean worden de mogelijkheden van aardwarmte onderzocht voor het verduurzamen van de stadsverwarming. Heeft het aardwarmteproject invloed op de energiekosten van de afnemers? Gaat de warmteprijs stijgen? 💰🌡

Voor het antwoord op de eerste vraag kunnen we heel kort zijn. Nee, de kosten van het onderzoeksproject worden niet doorberekend op bewoners. Het antwoord op de vraag of de warmteprijs gaat stijgen, kunnen we vanuit Warmtebron Utrecht niet geven. Mocht uit het onderzoek blijken dat er aardwarmte te winnen valt, dan financieren wij de bron om vervolgens warmte uit de bodem te winnen, die wij leveren aan Eneco als eigenaar van Utrechtse warmtenet.

In zijn algemeenheid geldt dat een aantal markten in Nederland is gereguleerd. Denk bijvoorbeeld aan nutssectoren als telecom, de zorg, energie en water. Vrije concurrentie is er toegestaan, maar dan wel binnen de doelstellingen van het algemeen belang die de overheid nastreeft. Ook stadswarmte is een gereguleerde markt met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) als toezichthouder. Deze instantie beschermt de consumentenbelangen. Warmtetarieven en ook het rendement dat je als leverancier mag maken zijn gereguleerd en gemaximeerd. Voor vragen over energiekosten, kun je het beste contact opnemen met Eneco.

2. Volgend op enkele aardbevingen in 2018 werd een aardwarmteproject in Grubbenvorst (nabij Venlo) door Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) stilgelegd. Wat voor garanties zijn er dat aardbevingen niet in Utrecht plaatsvinden? 🛑🌡

Garanties kunnen we helaas niet geven. Om te beginnen verschillen de mogelijke risico’s voor aardbevingen per locatie in Nederland enorm. Zo komt in het Zuidoosten van Nederland van nature seismische activiteit in de vorm van lichte trillingen voor. Op andere plekken zit minder spanning in de ondergrond en is de kans om daar een beving op te wekken met het winnen van aardwarmte relatief klein. Toch kun je dat nooit voor 100 procent uitsluiten.

Bij de 24 doubletten die Nederland op dit moment telt, zijn alleen in het Limburgse Grubbenvorst mogelijk aardbevingen opgetreden door geothermie. Hier werd doelbewust in een breukgebied geboord om gebruik te maken van de doorlatendheid van die breuken. In de ondergrond zijn van nature allerlei breukvlakken aanwezig. Tijdens het boren naar aardwarmte kan zo’n breukvlak als het ware ‘geactiveerd’ worden en dat kan leiden tot een trilling of aardbeving. De krachten die worden uitgeoefend tijdens het boren zijn van zichzelf zo klein, dat de kans dat dit tot een voelbare aardbeving leidt erg klein is.

Bij Lean vermijden we het boren in breuken en maken we gebruik van een doorlatende zandsteen grondlaag (het Rotliegend). Er wordt altijd rekening gehouden met het aspect seismische activiteit bij het ontwerp van de put en de locatiekeuze middels een risicoanalyse. SodM controleert de gegevens en het ontwerp voorafgaand aan een mogelijke boring. De onderwerpen risicobeheersing en veiligheidsrisico’s kwamen uitgebreid aan bod in het interview (en de aansluitende vragen onder het artikel) met Robert Mout van SodM op warmtebron.nu.

3. In de afgelopen periode kregen we regelmatig vragen met betrekking tot de afhandeling van mogelijke schade door het onderzoek naar en de winning van aardwarmte. Hoe zit het daarmee? 💥💰

Voor ons geldt dat veiligheid in alle gevallen voorop staat. Net als elke aannemer of elk bouwbedrijf is en blijft ook Warmtebron Utrecht aansprakelijk voor schade die ontstaat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Deze wordt uiteraard adequaat opgelost. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft in zijn kamerbrief over de voortgang van geothermie aangegeven dat hij aan een nadere vormgeving van het risicobeleid voor geothermie werkt. Tegen die achtergrond is hij met de sector in gesprek over het thema schadeafhandeling.

Bas Evers, directeur van ENGIE (partner in Warmtebron Utrecht) maakte onlangs volstrekt helder dat veiligheid voor ons geen uitdaging is maar een harde voorwaarde.“ In lijn met landelijke kaders en afspraken wil Warmtebron Utrecht ook een protocol opstellen dat bewoners, bedrijven en gemeente vertrouwen geeft in het vervolg van het onderzoek.”

Voor een overzicht van de bestaande wettelijke kaders, regelingen en recente ontwikkelingen heeft ICO Aardwarmte alle beschikbare informatie op een rij gezet in het kennisdocument ‘Geothermie, risicobeleid en schadeafhandeling: stand van zaken juni 2020’

4. Wat is de impact van het zoute water op grond- en drinkwater? Bestaat er een kans dat de kwaliteit van ons drinkwater in het geding komt door aardwarmte? 🥛💦

Het zoekgebied voor de locatie voor een eerste boring in Utrecht-Zuid/Nieuwegein ligt op enige afstand van de winningen van Vitens en Waternet. Maar aangezien er niet in of onder een drinkwaterwingebied en bufferzones geboord mag worden, zijn de drinkwaterwinningen veilig gesteld. Al vroeg in het zoekproces naar een geschikte locatie om het onderzoeksproject Lean in de ondergrond voort te zetten is met de provincie, gemeenten, waterschappen, drinkwaterbedrijven en omgevingsdiensten gekeken naar drinkwaterbescherming- en grondwaterbeschermingsgebieden, waar geen boring mag worden uitgevoerd. Klik op de volgende link voor het overzicht van de grondwaterbeschermingszones in de provincie Utrecht.

Vragen?

Heb je vragen over aardwarmte of de Utrechtse onderzoeksprojecten Lean en Goud laat het ons dan weten. Dat kan via onze site of volg ons via FacebookLinkedIn of Twitter. Meld je aan voor het ontvangen van onze nieuwsberichten via de homepage.

Hoeveel sterren geef je dit artikel?

De reactiemogelijkheid is gesloten

Francien Braakman7 september 2020 | 13:42 +1

Op de vraag of het aardwarmteproject van invloed is op de prijs voor de afnemers, antwoorden jullie dat de kosten van het onderzoeksproject niet worden doorberekend. Dit is niet de vraag. Minister Wiebes wil in 2022 een nieuwe warmtewet invoeren, waarin hij een streep zet door de huidige maximumtarieven. Hiervoor komt een tarief dat is gebaseerd op de aanleg- en exploitatiekosten van een warmtenet. Volgens vereniging Eigen Huis kon het warmtenet wel eens onbetaalbaar worden.

Bij de vraag: schadeafhandeling, zou het eerst duidelijk en op papier moeten staan wie wat gaat betalen alvorens tot boren over te gaan.

Manon 10 september 2020 | 11:40

Hoi Francien, de vraag die bij ons werd neergelegd was de vraag of het aardwarmteproject invloed op de energiekosten van de afnemers. Daar is ons antwoord op gebaseerd. Voor je aanvullende vraag over de tariefsystematiek die minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (EZK) met de invoering van de Warmtewet 2 in 2022 wil gaan hanteren, verwijs ik je naar het ministerie. In zijn brief aan de kamer heeft hij laten weten dat hij tariefsystematiek voorziet waarbij enerzijds kleinverbruikers de zekerheid hebben dat zij niet meer betalen dan nodig en warmtebedrijven anderzijds de zekerheid hebben dat zij hun (efficiënte) kosten inclusief een redelijk rendement redelijkerwijs kunnen terugverdienen. Het vinden van de juiste balans tussen deze twee belangen is volgens de minister cruciaal om de doelen uit het Klimaatakkoord en de publieke belangen betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid te realiseren.

Het onderwerp schadeafhandeling hebben we in de laatste tijd al regelmatig gecommuniceerd. Maar we geven je uiteraard graag een overzicht van de stand van zaken met betrekking tot dit belangrijke onderwerp. Vanuit Den Haag wordt ingestoken op een integrale aanpak van schaderisico’s bij mijnbouwactiviteiten en een uniforme landelijke aanpak voor de afhandeling van mijnbouwschade. Daarvoor moeten nog wat zaken uitgezocht worden, dus op dat vlak is er ook voor ons nu nog wat onduidelijkheid.

Op dit moment werken het ministerie van EZK en de geothermiesector (DAGO) momenteel gezamenlijk aan een schadeprotocol geothermie en aan een convenant. De uitkomst daarvan wordt voor het eind van dit jaar verwacht. In zijn brief van 9 juni aan de Kamer herhaalt minister Wiebes zijn algemene uitgangspunten voor de afhandeling van alle mijnbouwschade: ‘de burger moet worden ontzorgd’, de Commissie Mijnbouwschade brengt dit in de praktijk ‘door de bewijslast over te nemen en deskundig te adviseren over de schademelding’, en schademelders kunnen zich wenden tot ‘één loket … dat zichtbaar en herkenbaar is’. De verwachting is dat er voor het eind van dit jaar voor aardwarmte een landelijk schadeprotocol ligt. In lijn met die aanpak zal Warmtebron Utrecht afspraken maken die bewoners, bedrijven en gemeenten in het Utrechtse werkgebied zowel duidelijkheid als zekerheid geven. Er komt dus zeker een regeling alvorens we het onderzoek mogelijk in de bodem gaan voortzetten.

Op de hoogte blijven?
Ontvang nieuwe berichten per mail.

Deel dit bericht