“Tijdens de gesprekken met de stad, die van begin september tot en met oktober plaatsvinden, nemen we uitgebreid de tijd om inwoners, ondernemers en belangenorganisaties goed bij dit onderwerp te betrekken”, aldus wethouder Energietransitie Marieke Schouten van de gemeente Nieuwegein. “Met het collegebesluit is een belangrijke stap gezet en is ons onderzoeksproject in een volgende fase aangekomen, waarin we vijf potentiële locaties nader gaan onderzoeken”, vervolgt Bas Evers, directeur van ENGIE, één van de partners van Warmtebron Utrecht.
Stadsgesprek over onderzoeksproject Lean start na zomer

Warmtebron Utrecht heeft voor het onderzoeksproject Lean een haalbaarheidsstudie laten uitvoeren. Op basis van dat rapport heeft het college van B&W van Nieuwegein besloten het omgevingsproces op te starten. In het haalbaarheidsonderzoek wordt geadviseerd vijf potentiële locaties nader te onderzoeken. Na de zomer organiseert de gemeente samen met Warmtebron Utrecht het gesprek met de stad over de verduurzaming van de stadsverwarming op weg naar besluitvorming in het najaar.

Locaties in beeld
In de haalbaarheidsstudie voor Lean concluderen de onderzoekers van advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV dat er tien locaties haalbaar zijn, maar met één of meerdere zogenoemde ‘uitdagingen’. Zij adviseren de vijf meest haalbare locaties als basis te nemen voor nader onderzoek. Deze locaties bevinden zich bij de Galecopperwetering/A12, Tramremise West, Symfonielaan (WOS-locatie), Hoek Zuidstede (bij tennisbaan) en Nedereindseweg (Rijnenburg, gemeente Utrecht).
Zorgvuldig afwegingsproces
Hoe kunnen we voor de warmtevoorziening van huizen af van het gebruik van fossiele brandstoffen en overstappen naar een schonere brandstof? Dit is volgens wethouder Marieke Schouten een vraag die ons allemaal aangaat: inwoners, ondernemers, gemeente en energiemaatschappijen. Het project vraagt om een zorgvuldig afwegingsproces, waarin de gemeente een regierol heeft. Marieke: “De haalbaarheidsstudie geeft duidelijk inzicht in de overwegingen, keuzes en dilemma’s van het project en maakt het mogelijk gefundeerde besluiten te nemen over de locatiekeuze en de daadwerkelijke uitvoering van het project. In september en oktober organiseren we als gemeente gesprekken om deze studies aan te vullen met input en reacties van bewoners, ondernemers en belanghebbende organisaties. Van 28 september tot 16 oktober houden we de Nieuwegeinse Warmteweken waarin we alle relevante thema’s met elkaar zullen bespreken.”
Veilig en verantwoord
Het college vindt het onderzoek naar de mogelijkheden van aardwarmte belangrijk, mits het veilig en maatschappelijk verantwoord uitgevoerd kan worden. “Veiligheid is voor Warmtebron Utrecht geen uitdaging, maar een harde voorwaarde”, zo benadrukt Bas. “In lijn met landelijke kaders en afspraken zullen we een protocol opstellen dat bewoners, bedrijven en de gemeente vertrouwen geeft in het vervolg van het onderzoek. Die veiligheid wordt tevens door verschillende externe autoriteiten zoals Staatstoezicht op de Mijnen getoetst. We zijn dus niet de slager die zijn eigen vlees keurt.”

Wat vinden bewoners belangrijk?
Na de zomervakantie gaan de gemeente en Warmtebron Utrecht in gesprek met de stad. Marieke: “De afgelopen weken hebben we een uitgebreide digitale enquête in de stad uitgevoerd en er ligt een haalbaarheidsstudie. We willen graag weten welke ideeën inwoners hebben? Welke zorgen leven er en welke vragen zijn er? Gezien de locaties voor het aardwarmteonderzoek zullen we daarbij uiteraard ook de inwoners van Rijnenburg en het bestuur van de stad Utrecht betrekken. Het zullen interessante en tegelijk spannende gesprekken worden, kritisch maar ook constructief”, zo blikt de wethouder vooruit.“ De opbrengsten en reacties van alle inwoners worden samengevat en gebundeld in een apart participatiedocument voor terugkoppeling en besluitvorming.”
Op weg naar besluitvorming
Op verzoek van bewoners en de gemeenteraad wordt het haalbaarheidsonderzoek voor het Lean-project door het onafhankelijke adviesorgaan ICO Aardwarmte getoetst en voorzien van advies. De verwachting is dat het ICO dit advies medio oktober gereed heeft. Na het gesprek met de stad nemen college en raad in het najaar een besluit over het project.
Hoeveel sterren geef je dit artikel?
Het is niet juist dat bewoners hebben verzocht om de herbeoordeling te laten uitvoeren door het ICO Aardwarmte. De bewoners vinden dat het ICO Aardwarmte vanuit haar opgave de onafhankelijke positie in haar nauwe betrokkenheid met partijen en het besluitvormingsproces op het spel zet door zich in te laten met een inhoudelijke (her)beoordeling van een cruciaal document van de meest belanghebbende partij.
Het voorliggende haalbaarheidsonderzoek LEAN heeft (niet geheel onverwacht) een zeer gekleurd rapport opgeleverd, het schiet op veel cruciale onderdelen (zoals veiligheid, kosten en technische uitvoering) schromelijk tekort en is o.i. ook methodisch en analytisch ver onder de maat. Het is daarom onze wens dat er een onafhankelijke herbeoordeling komt die wordt uitgevoerd door een kundig adviesbureau buiten de ‘inner circle’ van het LEAN project’ en dat er een opdracht komt vanuit de gemeente om een degelijke, volledige en geheel onafhankelijke haalbaarheidstoetsing te laten uitvoeren op het gehele Warmtebron project. Dan moet Warmtebron natuurlijk ook wel met een concreet en volledig projectvoorstel komen met een transparante technische invulling en complete business case.
Ik mis een verwijzing naar een regeling voor het goed en snel afhandelen van eventuele schade.
Beste Harry,
Goed dat je hiernaar vraagt.Voor ons geldt dat veiligheid in alle gevallen voorop staat. Net als elke aannemer of elk bouwbedrijf is ook Warmtebron Utrecht aansprakelijk voor schade die ontstaat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Daarnaast heeft Minister Wiebes van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in zijn kamerbrief over de voortgang van geothermie aangegeven dat hij aan een nadere vormgeving van het risicobeleid voor geothermie werkt. Tegen die achtergrond is hij met de sector in gesprek over het thema schadeafhandeling. Voor een overzicht van de bestaande wettelijke kaders, regelingen en recente ontwikkelingen heeft ICO Aardwarmte alle beschikbare informatie onlangs op een rij gezet in het kennisdocument ‘Geothermie, risicobeleid en schadeafhandeling: stand van zaken juni 2020’ Wij als Warmtebron Utrecht houden ons aan bestaande wettelijke kaders, regeling en zullen dat uiteraard ook doen aan eventuele nieuwe wettelijke kaders en regelingen. Hoop dat we hiermee je vraag hebben beantwoord. Mocht je nog meer hierover willen weten, dan horen we dat graag.
Heel fijn dat het ICO een tussentijds een overzicht heeft opgesteld inzake de ontwikkeling van een schaderegeling. Maar ook zorgelijk voor ons nu we lezen welke kant het op gaat. Het lijkt erop dat EZK enkel met DAGO dit aan het uitwerken is. Wie bewaakt daarbij de belangen van omwonenden en andere omgevingspartijen die schade kunnen oplopen ? Want dit overzicht legt ook precies de twee plekken bloot waar we als burgers met het bestaande wettelijke kader aan het korte eind blijven trekken:
1. De financiele verantwoordelijkheid ligt bij de mijnbouwonderneming. De sector zal er dan voor gaan zorgen dat daar geen vermogen komt te liggen dat hieraan verloren kan gaan. Verzekeringen tegen deze schade zijn er niet. Wie gaat er dan betalen ? Welke partij draait binnen Warmtebron voor de schade op ? En wie als Warmtebron als consortium wordt opgeheven ?
2. Wiebes neemt heel bewust Groningen niet als uitgangspunt voor de andere mijnbouwactiviteiten, en daarmee vallen we terug op het Burgelijk Wetboek art 177-183, dat zich baseerd op een (aantoonbaar) causaal verband tussen de schade en de mijnbouwactiviteit. (….die is ontstaan uit…..). Het redelijkerwijze-criterium zoals in Artikel 177a (Bij fysieke schade aan gebouwen en werken, die naar haar aard redelijkerwijs schade door beweging van de bodem als gevolg van de aanleg of de exploitatie van een mijnbouwwerk ten behoeve van het winnen van gas uit het Groningenveld zou kunnen zijn, wordt vermoed dat die schade veroorzaakt is door de aanleg of de exploitatie van dat mijnbouwwerk) zou wat ons betreft voor alle mijnbouwactiviteiten moeten gelden en is ook niet voor niets voor Groningen destijds toegevoegd omdat de mijnbouwondernemingen met art 177 zich heel gemakkelijk aan de schadeverantwoordelijkheid kunnen onttrekken. Maar daar wil de minster niets van weten.
Met de brief die minister Wiebes aan de Tweede Kamer op 9 juni 2020 schreef, komt hij alleen maar met algemene uitgangspunten voor de afhandeling van alle mijnbouwschade: “de burger moet worden ontzorgd”, de Commissie Mijnbouwschade brengt dit in de praktijk “door de bewijslast over te nemen en deskundig te adviseren over de schademelding”, en schademelders kunnen zich wenden tot “één loket … dat zichtbaar en herkenbaar is”. Dit “ontzorgen van de burger” en het “overnemen van de bewijslast” lijkt een mooi gebaar naar de burger, maar is een bedriegelijke schijn dat het daarmee voor de burger wel goed zit. Want het is niet meer dan een procesmatige ondersteuning bij de schadeafhandeling, waar je helemaal niets aan hebt als de mijnbouwonderneming die je aansprakelijk wilt stellen bij voorbaat al onder de schuldvraag uit kan komen en ook niet vooraf al garanties zal moet bieden voor financiele dekking voor schadeclaims als die gaan ontstaan. Met deze uitgangspunten van minister Wiebes komen we er niet om de burger voldoende financieel te beschermen. Zonder een aanpassing van het wettelijke kader zoals destijds voor Groningen hebben burgers en bedrijven in Nieuwegein geen poot om op te staan als zij aardbevingsschade ondervinden van de activiteiten van Warmtebron.
De reactiemogelijkheid is gesloten