Warmtebron
Utrecht

Bouw, aanleg locatie, boren en testen

Voor het inrichten van een mijnbouwlocatie heb je een omgevingsvergunning van EZK nodig. Voorafgaand aan deze aanvraag beoordeelt het ministerie of er een Milieu Effect Rapportage (MER) moet worden opgesteld. Pas als beide procedures succesvol zijn doorlopen, kan Warmtebron Utrecht aan de slag met de locatie voor het boren, testen en aansluitend winnen van aardwarmte. Maar voordat we echter een aanvraag indienen bij het ministerie van  Economische Zaken en Klimaat vragen we eerst de gemeente een besluit te nemen over de gekozen locatie.

MER-beoordeling

Op basis van een ingediende Aanmeldingsnotitie beoordeelt EZK zoals gezegd of voor de activiteiten milieueffectrapportage (MER) nodig is. Voor deze beoordeling geldt een procedure op basis van artikel 7.17 Wet milieubeheer die 6 weken duurt en waarin onder andere de gemeente om advies wordt gevraagd. Voor je deze procedure in kunt, moet je als aanvrager verschillende onderzoeken en studies uit (laten) voeren. Deze hebben betrekking op veiligheid, archeologie, geluid, ecologie, de bodem en stikstofdepositie. De beoordeling door EZK is noodzakelijk voorafgaand aan de aanvraag van de omgevingsvergunning. Uit de MER-beoordeling kan namelijk blijken dat er alsnog een MER moet worden opgesteld voorafgaand aan de vergunningsprocedure. Het MER-beoordelingsbesluit wordt als bijlage bij de vergunningsaanvraag gevoegd. De inspraakmogelijkheden voor het MER-beoordelingsbesluit zijn gekoppeld aan de inspraakmogelijkheden van de moederprocedure (de aanvraag van de omgevingsvergunning).

Omgevingsvergunning

De omgevingsvergunning heb je nodig om de locatie aan te leggen en daarop een mijnbouwwerk op te richten om te kunnen boren, testen en winnen. Daarin zijn de aspecten ruimtelijke ordening, milieu en bouwen meegenomen. Deze vergunning wordt afgegeven door EZK. Een van de delen heeft betrekking op de ruimtelijke ordening. Als er vooraf niet eerst een bestemmingsplanprocedure voor de locatie wordt doorlopen, kan het ministerie aan de gemeente een ‘Verklaring van geen bedenkingen’ vragen om af te mogen wijken van het geldende bestemmingsplan. Het milieudeel heeft betrekking op de uit te voeren boring, het testen en het winnen van aardwarmte. Het bouwdeel richt zich op de bouwvergunningsplichtige onderdelen zoals het realiseren van bijvoorbeeld het hekwerk en het pomphuis.

Inspraak omgevingsvergunning

De uitgebreide procedure voor deze vergunningsaanvraag (volgens artikel 2.12 Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht, ofwel Wabo) duurt een half jaar en kan eenmalig verlengd worden met 6 weken. Gedurende de procedure zijn 6 weken ingericht voor het indienen van zienswijzen. Na deze periode volgt nog een periode van 6 weken om tegen het uiteindelijke besluit in beroep te gaan.

Zienswijze

Om tot een besluit te komen voor het verlenen van een omgevingsvergunning geldt de zogenoemde uitgebreide voorbereidingsprocedure. Het concept-besluit dat hier uit voortkomt wordt samen met het MER-beoordelingsbesluit ter inzage gelegd. Vanaf dat moment hebben belanghebbenden en omwonenden zes weken de tijd om hun zienswijze in te dienen ten aanzien van het concept-besluit en het MER-beoordelingsbesluit.

In beroep

De minister moet uiterlijk binnen zes maanden na de aanvraag een besluit nemen over de omgevingsvergunning. In het besluit staat op welke wijze rekening is gehouden met de ingebrachte zienswijzen. De vergunning treedt één dag na toezending van het besluit in werking. Belanghebbenden die het niet eens zijn met het besluit, kunnen in beroep gaan bij de rechtbank of eventueel de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State en mogelijk een voorlopige voorziening aanvragen. Er is dus geen bezwaarfase. Een beroep heeft geen schorsende werking tenzij er een voorlopige voorziening is aangevraagd. Bij geen beroep is het besluit onherroepelijk na zes weken en kunnen de bouwactiviteiten van start gaan.

Natuurbescherming

In het kader van de Wet natuurbescherming moet Warmtebron Utrecht ook de effecten van de activiteiten op beschermde soorten dieren, planten en gebieden (Natura 2000) inzichtelijk maken. Deze ‘natuurtoets’ is bedoeld als bijlage bij de eerder genoemde Aanmeldingsnotitie en de aanvraag van de omgevingsvergunning. Mocht het noodzakelijk zijn dat er bomen gekapt moeten worden, dan wordt in deze natuurtoets ook gekeken naar de natuurwaarden daarvan. De kapvergunning maakt dan deel uit van de aan te vragen omgevingsvergunning.

Als er sprake is van stikstofneerslag (‘depositie’) op een natuurgebied en/of er een effect is op beschermde soorten dan kan het nodig zijn dat er een vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming moet worden aangevraagd (procedure Wnb artikel 5.1) bij de Provincie Utrecht. Deze aanvraagprocedure duurt 13 weken en kan mogelijk met 7 weken worden verlengd. Voorafgaand aan het MER-beoordelingsbesluit door EZK dient inzicht te zijn op het verlenen van deze vergunning, omdat het eventueel verlenen van de vergunning van invloed kan zijn op de uitkomst van de MER-beoordeling.

Waterwetvergunning

Voor de aanleg van een verhard oppervlak op de locatie (compensatie verhard oppervlak), het lozen op het oppervlaktewater vanaf die locatie (en eventueel bronbemaling voor het aanleggen van een boorkelder) dient Warmtebron Utrecht een vergunning op grond van de Waterwet aan te vragen bij het Waterschap. Dat kan met behulp van de reguliere procedure hoofdstuk 4 van de Algemene Wet Bestuursrecht (Awb). Deze duurt 8 weken en kan indien nodig met 6 weken worden verlengd. De bezwaarperiode bij het Waterschap duurt tot 6 weken na het besluit.

Overige aspecten

Het kan zijn dat nog overige vergunningen, toestemmingen, ontheffingen nodig voor de uitvoering. Denk aan een mogelijke tijdelijke toegangsweg, een inritvergunning of iets dergelijks. Daarnaast spelen er aspecten zoals het aansluiten van de installatie op het elektriciteitsnet, telecommunicatie, maar ook het gebruik van hulpstoffen op locatie en het eventueel afvoeren van licht radioactief materiaal. Deze komen in beeld op het moment dat de exacte activiteiten en de locatie vaststaan. Deze zaken hebben echter geen impact op de totale planning en kunnen parallel lopen aan andere procedures.

Opruimen

Na de winningsperiode, of als uit de boring(en) blijkt dat geen (economisch winbare) aardwarmte kan worden gewonnen, wordt een put of doublet aan het einde van de levenscyclus gesloten. In het vakjargon noemen ze dit de ‘abandonmentfase’. Daarbij gaat het om het afsluiten van de boorgaten, het verwijderen en slopen van installaties en gebouwen, het verwijderen van de verharding en het terugbrengen van de locatie in de oorspronkelijke staat.  

Om een put buiten werking te mogen stellen, moet je als operator een sluitingsplan en werkprogramma hebben dat goedgekeurd is door SodM. Daarnaast moet je ook een sloopmelding doen of sloopvergunning hebben.

Sluitingsplan

Uiterlijk een jaar na het staken van de winning moet de operator een sluitingsplan indienen bij de minister. Welke informatie een sluitingsplan moet bevatten, staat in het Mijnbouwbesluit. De minister beslist binnen 13 weken over het sluitingsplan. Blijft een beslissing binnen deze periode uit, dan is het plan van rechtswege goedgekeurd. Naast het sluitingsplan moet de operator een addendum (een toevoeging of uitbreiding) indienen op het eerder al ingediende Health & Safety plan bij SodM.

Werkprogramma sluiting

Voor het sluiten van een aardwarmtelocatie bestaan werkprogramma’s voor het buiten gebruik stellen van de aanwezige put(ten) en boorgat(en). Per boorgat of put wordt een programma gestuurd naar de inspecteur-generaal der mijnen (SodM). Welke informatie de werkprogramma’s moeten bevatten, is opgesomd in de Mijnbouwregeling. 

Sloopmelding

In principe geldt op basis van het Bouwbesluit uit 2012 een meldingsplicht voor het slopen van bouwwerken. Deze melding moet minimaal vier weken voor de aanvang van de sloopwerkzaamheden plaatsvinden. De sloopmelding kan digitaal worden gedaan via het Omgevingsloket.

Bevoegd gezag

Volgens het principe ‘eens bevoegd gezag, altijd bevoegd gezag’ is het bestuursorgaan dat een eerdere omgevingsvergunning heeft afgegeven het bevoegde gezag. Bij de omgevingsvergunning voor de winning is/was dit de minister. Om die reden is de minister ook voor een omgevingsvergunning voor de sloop het bevoegd gezag.

Procedure

Bij het besluit om een omgevingsvergunning (sloop) te verlenen geldt de reguliere voorbereidingsprocedure.